مهاجرت با هدف اشتغال مسبب افزایش پدیده آسیب اجتماعی

به گزارش خبرنگاران گروه جامعه گزارش خبر، ناهید مظفری در یادداشتی با عنوان «مهاجرت با هدف اشتغال مسبب افزایش پدیده آسیب اجتماعی» آورده است:

مهاجرت به عنوان یکی از راههای تلاش انسان برای فایق آمدن بر دشواریهای زندگی است. امروزه تعداد زیاد از افراد جامعه برای بهبود شرایط خود و خانواده چون شرایط اقتصادی، آموزش، مسکن و آزادی شخصی شان مهاجرت میکنند

مهاجرت به عنوان یک پدیده اجتماعی دارای تاثیر و نفوذ قابل ملاحظه ای در ابعاد فرهنگی و زوایای اجتماعی است. بی گمان هر مقوله اجتماعی و یا حرکت فرارونده ای که در یک جامعه رخ می دهد به دنبال خود دارای پیامدهای مثبت و منفی است و مهاجرت نیز نمی تواند ازاین قاعده مستثنی می باشد.

از دیدگاه فرهنگی، نکته مورد اهمیت در تمام مهاجرت ها یکسان نبودن فرهنگ مبدا و مقصد است. تفاوتهای فرهنگی میان مبدا مقصد مهاجرت می تواند منشا مسایل و مشکلاتی برای مهاجرین باشد. فراوانی میزان ناهنجاری های اجتماعی از نمونه های بارز این گونه مشکالت است. هم چنین پدیده حاشیه نشینی و پیامد های اجتماعی و فرهنگی آن از عوارض اینگونه مهاجرت ها است.

مهاجرت و تفاوت فرهنگی امری طبیعی شمرده می‌شود، افراد از خانواده‌ای به خانواده‎‌ای دیگر، از شهری به شهر دیگر، از کشوری به کشور دیگر و… فرهنگ‌های منحصر به خود را دارند و وقتی یک فرد جدید به آن جامعه وارد می‌شود طبیعی است که شخصیت و رفتارهای فرهنگی خود را نیز به همراه خود میبرد

بافق دومین شهر پر رونق گردشگری کشور، به دلیل برخورداری از بسترهای اشتغال به ویژه کارگری زمینه مناسبی برای مهاجرت افراد غیربومی است ولی به تبع این مهاجرت‌ها و تضادهای فرهنگی آن، آسیب‌های اجتماعی این شهرستان نیز افزایش یافته است مهاجران غیرفرهنگی یکی از جدی‌ترین معضلات شهر گردشگری بافق هستند که نه تنها نتوانسته‌اند به رونق اقتصادی و گردشگری این شهرستان کمک کنند بلکه پیامدهای زیادی را برای این شهر گردشگری به وجود آورده‌اند.

تکدی‌گری و تخریب بافت‌های تاریخی از جمله مشکلات ناشی از حضور مهاجران غیرفرهنگی شهرستان بافق است که عمدتاً نیز از اقشار ضعیف فرهنگی و اقتصادی هستند. البته سیاست اصلی مسئولان شهرستان بافق مخالف حذف مهاجران غیرفرهنگی از این شهرستان است لذا مهمترین اولویت اجرایی خود برای مقابله و کاهش آسیب‌های اجتماعی را با فرهنگ‌سازی در این رابطه، مد نظر قرار داده‌اند.

بنابراین وضع اقتصادی خانوارها تاثیر بسزایی در فرهنگ جامعه دارد، شهرستان بافق به لحاظ داشتن معادن ، ظرفیت های خوبی برای بهبود معیشت مردم و غنی سازی فرهنگ متعالی اسلام دارد .

بازار کار باعث شده که افراد غیربومی از سراسر کشور به شهرستان بافق مهاجرت کنند که این امر تاثیرات و تبعات زیادی بر فرهنگ بومی این منطقه گذاشته است. امام جمعه بافق نیز یکی از علل اصلی افزایش آسیب های اجتماعی حضور مهاجرین در بافق دانست و گفت: هر جامعه‌ای متناسب با شرایط ، فرهنگ ، رشد و انحطاط خود با انواعی از انحرافات و مشکلات روبروست که تاثیرات مخربی روی فرآیند ترقی آن جامعه دارد.

شناخت چنین عواملی می‌تواند مسیر حرکت جامعه را بسوی ترقی و تعامل هموار سازد، بطوری که علاوه بر درک عمل آنها و جلوگیری از تداوم آن عمل با ارائه راه حلهایی به سلامت جامعه کمک نماید. حجت الاسلام سیدعباس حسینی افزایش حضور مهاجرین در بافق را زنگ خطر دانست و گفت : در هر دین و آیینی مقدساتی وجود دارد که از سوی پیروان آن دین مهم و باارزش است، بی توجهی به این امر میتواند مسیر فرهنگ پذیری را مسدود و افزون بر آن پیامدهای خسارت باری را به بار آورد .

شهرستان بافق که سالها دستخوش این تغییر قرار گرفته در حال تجربه آسیب های اجتماعی ناشی از این امر، نا امنی و تبعات مهاجرت بیش از حد، شکل گرفتن فاصله طبقاتی، گسترش حاشیه نشینی و هزاران بلای دیگر است که باید زودتر برای کاستن از اثرات آن راهکار داشته باشد.

مهاجرین با کوله باری از هنجارها و رفتارهای قومی و ملی خویش ترک دیار می‌کنند و به جامعه‌هایی وارد می‌شوند که برای خود، هنجارها و آداب و رسوم ویژه‌ای دارد و از تازه‌ وارد آن نیز انتظار دارد که خود را با آن‌ها همراه و سازگار کنند. ارتباط آزاد و طبیعی دو قوم با یکدیگر، که در آن عناصری از فرهنگ یک قوم بدون هیچ الزامی و اجباری به قوم دیگر منتقل گردد، برخورد فرهنگی نام دارد و سبب تغیرات فرهنگی و اجتماعی می‌شود.

از طرف دیگر از دیدگاه فرهنگی، نکته مورد اهمیت در تمام مهاجرت‌ها، یکسان نبودن فرهنگ مبدأ و مقصد است. تفاوت‌های فرهنگی میان مبدأ و مقصد مهاجرت می‌تواند منشأ مسائل و مشکلاتی برای مهاجرت و تفاوت فرهنگی باشد. مثلا فراوانی میزان ناهنجاری‌های اجتماعی و افت تحصیلی، از نمونه‌های بارز اینگونه مشکلات است.

مهاجرت بر دینداری نیز تأثیر دارد. مهاجرت‌ها زمینه لازم را برای تغییرات فرهنگی اجتماعی و حتی سلسله مراتب ارزش‌ها پدید می‌‌آورند و در نتیجه تغییرات در مناسبات و آداب و رسوم فرهنگی، اجتماعی و تفاوت در هنجارهای فرهنگی، اجتماعی و دینی مهاجران را در پی دارد. بنابراین، مهاجرت در باورهای فرد مهاجر تأثیرگذار است و یکی از این باورها نیز عقاید دینی و معنوی افراد است.

پیامدهای فرهنگی مهاجرت باید بدانیم در ابعاد مختلف ما چون هویت، زندگی اجتماعی و تحصیلی و حتی در ابعادی چون ابعاد دینی و اعتقادی هم پیامدهای مهاجرت و تفاوت‌های فرهنگی تاثیر‌گذار خواهند بود.